Virtuele Lysimeter gereed, maar nu doorpakken
De emissie vanuit de grondteelt moet worden beperkt om te kunnen voldoen aan de normen van de Kaderrichtlijn Water. De Virtuele Lysimeter is daarin een belangrijk hulpmiddel. Binnen het afgeronde project Zorgplicht grondgebonden teelten is - mede met financiering vanuit Stichting Kennis in je Kas - een virtuele lysimeter ontwikkeld. De Virtuele Lysimeter stelt telers van grondgebonden gewassen in staat het beregeningsoverschot te minimaliseren, zodat zij daarmee te kunnen voldoen aan de ‘zorgplicht’ uit het activiteitenbesluit glastuinbouw.
In dit project is de virtuele lysimeter (VL) ontwikkeld, een programma dat een teler inzicht geeft in de waterbalans van zijn bodem en waarmee de watergift kan worden afgestemd op de gewasbehoefte. Het model is van een prototype doorontwikkeld tot een volwaardige werkende on-line versie. Validatie van de VL heeft plaatsgevonden bij vier bedrijven waar een fysieke lysimeter aanwezig was, met verschillende gewassen. Bij een chrysantenbedrijf zijn totaal 13 teelten gevalideerd, bij een bedrijf met zomerbloemen was dit met vier teelten met trachelium of violieren, bij alstroemeria was dit in een continuteelt gedurende 2.5 jaar en tenslotte is er gevalideerd bij een biologisch groentebedrijf met een teeltcyclus van paprika, tomaat, paprika in drie teeltjaren.
De resultaten gaven overall een zeer acceptabele tot goede match tussen de berekende en de gemeten hoeveelheid drainwater. Dit duidt er op dat de modelparameters goed gekalibreerd zijn. De opgetreden afwijkingen waren voor het grootste deel terug te voeren op technische oorzaken, zoals registratie fouten, defecte pompjes, of kleppen). Voor de deelnemende telers is het nog wel een uitdaging om de beregeningsadviezen van de VL te volgen. Bij sommigen lukt het goed om de uitspoeling en daarmee emissie van nutriënten te minimaliseren, bij andere bedrijven is dit nog niet het geval. Naast de al genoemde bedrijven is op zes andere bedrijven verspreid over Nederland, met diverse teelten (chrysant, lysianthus, radijs, amaryllis) de VL geïnstalleerd, om ervaring op te doen met het systeem.
Peilverhoging op drainafvoer
Een tweede onderdeel betrof het toetsen van de methode van peilverhoging op de drainafvoer, om daarmee kwel/inzijging te verminderen. Dit is beperkt gebleven tot één bedrijf. De stapsgewijze verhoging van het peil bleek geen negatief effect te hebben op de teelt, of het grondwaterniveau, echter er was ook geen vermindering van de inzijging. De oorzaak is waarschijnlijk de te diepe ligging van de drainput, waardoor de maximale verstelling van de kniebocht te weinig verhoging van het grondwaterpeil tot gevolg heeft.
Virtuele lysimeter implementatie
Glastuinbouw Nederland ziet grote voordelen van het werken met de VL. Het is een belangrijk hulpmiddel om emissie vanuit grondteelten naar water te voorkomen. Om die reden wordt ook gewerkt aan de verdere implementatie van de VL. Dit gebeurd op dit moment onder de paraplu van ECONUTRI, een door de EU gefinancierd project, met co-financiering door TKI econutri-project.eu. Hierin participeert zowel WUR-glastuinbouw als Glastuinbouw Nederland . Wilt u als teler aan de slag met de virtuele lysimeter neemt u dan contact op met Margreet Schoenmakers.
Virtuele lysimeter 2.0
Hoewel de Virtuele Lysimeter nu al goed bruikbaar is om het beregeningsoverschot te minimaliseren, zou de emissie nog verder terug gebracht kunnen worden wanneer het model ook de beschikbare en voor het gewas noodzakelijke nutriënten in de berekening mee zou nemen. Een vervolg PPS Virtuele Lysimeter 2.0, waarbij de focus komt te liggen op een module nutriënten en koppeling van vochtsensoren aan de VL is ingediend bij de Topsector T&U en wordt hopelijk binnenkort gestart. Hiermee is geborgd dat de beschikbare onderzoeksresultaten ook verder worden doorontwikkeld en hun weg kunnen vinden in de praktijk.
Meer informatie
De resultaten zijn terug te vinden in twee rapporten. In het ene rapport wordt de ontwikkeling van het model beschreven, in het andere rapport de validatie van het model. Beide rapporten vindt u onderaan dit artikel.
Dit project werd gefinancierd en mede mogelijk gemaakt door Stichting Kennis in Je Kas, Topsector T&U, Stowa, Ridder Growing Solutions BV, Glastuinbouw Nederland en diverse teeltbedrijven. Het project is uitgevoerd door Wageningen UR, BU Glastuinbouw.
Gerelateerd onderzoek
- Zorgplicht grondgebonden teelten Afgerond
Gerelateerde bestanden
