Energiemonitor Glastuinbouw 2018-2021

Beschrijving

Het doel van dit project is het jaarlijks in kaart brengen van de energiebalans van de glastuinbouw en de ontwikkeling van de energie-indicatoren: CO2 emissie, aandeel duurzame energie, energie-efficiëntie en achterliggende invloedfactoren.

Deze opdracht beslaat de periode t/m verbruiksjaar 2020 overeenkomend met de periode waarover met de overheid doelen en financiële afspraken zijn vastgelegd over Kas als Energiebron (Meerjarenafspraak Energietransitie). De rapportage Energiemonitor Glastuinbouw verschijnt jaarlijks in oktober/november. Deze rapportages zullen jaarlijks aan dit projectrecord worden toegevoegd.

In december 2021 is boekjaar 2021 aan het project toegevoegd. Er wordt in het kader van het nieuwe energieconvenant gewerkt aan een nieuwe energiemonitor methode, zo mogelijk met gebruik van de verbruiksgegevens van de gas- en elektriciteitsmeters. De totstandkoming van het convenant duurde lang (30 november 2022 getekend). Daardoor is ook de actie naar een vernieuwde energiemonitor in de vertraging geraakt en is de bestaande werkwijze met een jaar verlengd. Over verdere verlenging of omschakeling naar andere methode wordt in 2023 besloten.

Bij de uitvoering wordt steeds voortgebouwd op de ervaringen uit de eerdere jaargangen van de Energiemonitor Glastuinbouw en het Protocol. De reeks van gegevens loopt inmiddels vanaf 1990.

Per monitoringjaar worden de volgende activiteiten uitgevoerd:

A.   Verzamelen informatie

B.   Inventarisatie duurzame energie

C.   Bepaling energiebalans en energie-indicatoren

D.   Analyse achtergronden

E.   Doorkijk CO2-emissie 2020 (In 2017 is in de rapportage een doorkijk naar de CO2-emissie 2020 gemaakt. Aanleiding was de gestegen emissie in afwijking van de dalende trend. In het voorstel voor 2018-2020 is opgenomen deze doorkijk jaarlijks te blijven maken). 

F.   Rapportage, update Protocol en infographic

G.  Projectleiding, overleg, communicatie en kwaliteitsreview

Resultaten

2018
De CO2-emissie van de glastuinbouw stabiliseert sinds 2014 op een niveau van 5,7 Mton. De sector is nog 1,1 Mton verwijderd van het in 2017 aangepaste doel van 4,6 Mton voor 2020. Op basis van de actuele verwachtingen schat WEcR in dat de CO2-emissie tot en met 2020 niet veel zal wijzigen en dat het CO2-doel waarschijnlijk niet zal worden gerealiseerd. Dit blijkt uit de Energiemonitor 2018 van WEcR (Wageningen Economic Research).

De totale CO2-emissie van de glastuinbouw lag hiermee in 2018 16% onder het niveau van 1990. De CO2-emissie van de teelt (exclusief verkoop elektriciteit) lag met 4,2 Mton 39% onder het niveau van 1990. In Nederland als geheel was de CO2-emissie 1% lager dan in 1990. De glastuinbouw ligt ondanks de stabilisatie voor op de nationale ontwikkeling. Daarnaast zet de inzet van duurzame energie door met bijna 1 procentpunt stijging en komt in 2018 uit op 7,3%, gelijk aan het landelijk aandeel. De groei bij duurzame energie wordt veroorzaakt door aardwarmte en inkoop van duurzame warmte. Het rapport, protocol en de infograpic vindt u onder de documenten.

2019
Na een sterke daling t/m 2014 en stabilisatie daarna stijgt de CO2-emissie vanaf 2019 weer iets naar 5,9 Mton. De CO2-emissiereductie loopt desondanks nog steeds flink voor op het landelijke cijfer (-14% t.o.v. 1990 tegen -4% landelijk). De sector is 1,3 Mton verwijderd van het in 2017 aangepaste doel van 4,6 Mton voor 2020 (lees meer). Op basis daarvan concludeert WEcR dat het doel voor 2020 waarschijnlijk niet wordt gehaald. De inzet van efficiënte WKK’s voor verkoop van elektriciteit stijgt, evenals het areaal. Dat was in 2017 niet verwacht. WEcR heeft op verzoek van Kas als Energiebron daarom weer naar de achterliggende factoren gekeken. De nieuwe raming is voor LNV en Glastuinbouw Nederland aanleiding om weer naar het doel 2020 te kijken en te bezien of aanpassing gerechtvaardigd is.

2020
De CO2-emissie in 2020 is met 0,2 Mton gestegen naar 6,2 Mton, na een aantal jaren vlak verloop en een stijging in 2019. De stijging is hoofdzakelijk het gevolg van toename van het areaal in de landbouwtelling en toename van de verkoop van elektriciteit. Ook het energiegebruik per m2 steeg licht. Groei van de inzet van duurzame energie en de inkoop van elektriciteit zorgden ervoor dat de stijging van de CO2-emissie niet hoger uitpakte. De sector heeft hiermee overigens wel het CO2-doel 2020 van 6,2 Mton gehaald.

2021
In 2021 steeg de totale CO2-emissie van de glastuinbouw naar 6,5 Mton. Er was een stijging van 0,35 Mton ten opzichte van 2020. De totale CO2-emissie lag hiermee in 2021 4% onder het niveau van 1990 en werd vooral beïnvloed door de toename van het areaal, een stijging van de elektriciteitsverkoop en (dempend) een groei van de inzet van duurzame energie. Het energieverbruik per m2 voor de teelt, dus excl. de netlevering, daalde en ligt nu 40% onder het niveau van 1990. 

Projectnummer E19001
Startdatum 01-04-19
Einddatum 31-12-22
Afgerond Ja
Budget €150.000 per jaar (50-50 sector - LNV)
Document
Innovatieprogramma Kas als Energiebron

Meer projecten

Grip op nog meer licht

Lopend Kas als Energiebron

Doel: Het onderzoeken en demonstreren van een nieuw systeem (lamellen in de kas) om meer licht in de kas toe te laten met een hoog diffuus gehalte…

lees meer

Energlik

Lopend Kas als Energiebron

Doel: Aantonen dat een klimaatneutrale glastuinbouw en een economische rendabele glastuinbouw samen kunnen gaan, dat is de doelstelling van project…

lees meer