“Zoeken naar balans tussen ‘trial & error’ en onderzoeksexpertise”

“Ondernemers in de glastuinbouw zijn doorgaans praktisch ingesteld. Op een vraag van vandaag wordt bij voorkeur op dezelfde dag een antwoord verwacht. Op gebied van onderzoek ligt dat niet anders, terwijl dat voor toekomstgericht, gewasoverstijgend onderzoek uiteraard onmogelijk is. Als programmaraad van Kennis in je Kas is het onze taak om de balans te zoeken tussen ‘trial & error’ onderzoeksvragen van telers en de expertise en veronderstellingen van onderzoekers.”

Jan Mantel (Tulpenbroeier) maakt namens de Ledenraad van Royal FloraHolland deel uit van de programmaraad van Kennis in je Kas. Hij heeft in het verleden bij het toenmalige LTO Groeiservice gewerkt en de nodige ervaring opgedaan met onderzoeksvoorstellen. Overigens wordt er momenteel door de KAVB onderzocht of de tulpenbroeiers aansluiten bij KijK. Dit hebben zij zelf aangegeven. De onderzoekslijnen onder glas van KijK komen namelijk meer overeen met de broeiers onder glas dan met de vollegrond.  
Jan Mantel is van mening dat de structuur van Kennis in je Kas inmiddels redelijk goed staat. “Dat ging niet vanzelf, maar het was en is ook niet eenvoudig”, zo stelt hij. “Financiering is een belangrijk aandachtspunt, waarbij het oppotten van onderzoeksgeld niet de voorkeur heeft. We moeten vanuit de onderzoeksvragen blijven acteren: wat is daarvoor nodig? Vervolgens moet je kritisch kijken naar de verplichte heffing. Moet de bijdrage per hectare omhoog, of kan die wellicht omlaag?”

Deskundigheid
Het woord verplichting is gevallen. Voor Jan Mantel is het feit dat alle telers meebetalen aan dit onderzoek van doorslaggevend belang. “Vaak hoorde ik in het verleden van telers dat ze onderzoek zeker belangrijk vonden en daar ook zeker aan wilden meebetalen, maar als de buurman dat ook doet. Dat is middels de Verbindend Verklaring nu goed geregeld. Er zijn weliswaar nog enkele ondernemers die bezwaar hebben aangetekend, maar daar hebben we een deskundige commissie voor.”
Deskundigheid is een tweede element dat Jan Mantel specifiek noemt. “Er zit veel deskundigheid binnen de ondernemersgroepen, die voorstellen voor onderzoek aandragen bij de programmaraad. Maar bij ons zit ook veel kennis en expertise. Hoe vul je dat met elkaar in, wie heeft welke hoofdtaken? Daarbij is onderling vertrouwen essentieel. We moeten elkaars werk niet gaan doen, maar elkaars meerwaarde ook niet bagatelliseren. Het komt voor dat wij voorstellen niet goedkeuren, maar ook dat wij een ondernemersgroep overrulen en een project toch laten doorgaan, terwijl het advies negatief was. Een toelichting vanuit de ondernemersgroep bij de beoordeling van een onderzoeksproject door de programmaraad werkt erg verhelderend, zo is mijn ervaring.”

Resultaat en balans
In het verlengde van die beoordelingsprocedure is communicatie naar de telers toe essentieel, meent Jan Mantel. “De aanstelling van Jos van Kester als ambassadeur is daarbij erg belangrijk. Uiteraard moeten we de beschikbare communicatiekanalen volop inzetten. Het onlangs opgestelde overzicht met de stand van zaken van de diverse onderzoeksprojecten is hartstikke mooi. Dat is een belangrijk instrument richting telers om te laten zien wat de resultaten zijn van een onderzoeksproject.”
Resultaten, volgens Jan Mantel de derde pijler onder Kennis in je Kas. “Bij onderzoek krijg je niet altijd precies wat je vraagt. Dat is een gegeven, zeker bij gewasoverstijgend onderzoek. Je gaat niet naar de winkel voor een pakje boter. Het is niet alleen praktisch, ‘trial & error’ onderzoek, waarbij een heldere vraag een snel en even duidelijk antwoord en oplossing oplevert. Gewasoverstijgend onderzoek zit op een wat hoger abstractieniveau. Je hebt vragen vanuit meerdere onderzoekslijnen. Onderzoekers gebruiken daarvoor hun kennis en expertise en nemen in hun analyse ook veronderstellingen en hypotheses mee. Dat is minder tastbaar wellicht en voor telers minder inzichtelijk te maken, maar we moeten onderzoekers daar wel de ruimte voor blijven geven. Ook als hun expertise aanleiding geeft voor verder onderzoek. Het is een misvatting dat onderzoekers daarmee alleen zichzelf aan het werk houden, zoals ik telers weleens hoor zeggen. Als programmaraad bewaken wij voortdurend de invloed van de ondernemers binnen een project, maar maken we ons ook sterk voor borging van de verantwoordelijkheid van de onderzoekers. De juiste balans, daar draait het om”, aldus Jan Mantel.

Meer nieuws