Eindrapport: Slimme technologieën helpen plagen eerder opsporen in de kas
Binnen het project Weet wat er leeft is onderzocht hoe slimme technologie kan helpen om plaaginsecten eerder en beter te detecteren. Denk aan automatische beeldherkenning, eDNA-analyse, geurmetingen en kunstmatige intelligentie. Deze technieken zijn getest op onder andere trips, bladluizen, wittevlieg en hun natuurlijke vijanden. Het eindrapport en een onderzoeksflyer zijn nu beschikbaar.
Beeldherkenning met je smartphone
In het project is gekeken of je met foto’s van plakplaten automatisch insecten kunt herkennen. Gewone telefooncamera’s bleken goed bruikbaar, zeker in combinatie met slimme AI-modellen. Een externe flitser zorgde voor stabiel licht en betere herkenning. Vooral trips en wittevlieg werden goed herkend. Toch blijft de techniek gevoelig voor factoren zoals licht, type plakplaat of het aantal insecten. In de praktijklocaties werkte het systeem minder goed dan in de testomgeving, maar de potentie is duidelijk. De gemaakte foto’s kunnen worden gebruikt om de modellen verder te verbeteren.
Hyperspectrale camera’s: nauwkeurig, maar (nog) niet rendabel
Hyperspectrale camera’s kunnen licht waarnemen buiten het zichtbare spectrum, zoals infrarood. Deze camera’s bleken beter in het onderscheiden van insectenfamilies dan gewone camera’s. Toch zijn ze op dit moment te duur om praktisch inzetbaar te zijn voor telers.
Edapholog: voor kruipende soorten
De Edapholog is een apparaat dat kruipende insecten, zoals mijten en tripslarven, registreert in bladmonsters. Het apparaat werkte goed voor het tellen van mijten en gaf ook inzicht in de ontwikkeling van tripslarven. Dit biedt mogelijkheden om een toekomstige plaagdruk in te schatten.
DNA-detectie uit de omgeving (eDNA)
Met eDNA-technologie werden insectensoorten opgespoord die met andere methoden niet werden gevonden. PCR-analyse werkte het best, al waren de resultaten niet altijd betrouwbaar. De shotgunmethode leverde minder goede resultaten op. Door de hoge kosten is eDNA vooral geschikt als aanvulling op andere methoden, niet als vervanger.
Geur als plaagsignaal (VOC)
In het lab werd aangetoond dat planten met plagen meer ethyleen uitstoten. Ook konden sommige technieken insectactiviteit op planten detecteren via geurstoffen (VOC’s). In echte kassen is het gebruik van VOC’s nog lastig, doordat er veel 'ruis' is van andere planten en plagen.
AI als slimme schakel
Het uiteindelijke doel was om alle sensordata samen te brengen via een AI-platform. Daarmee zou een slimme voorspelling van plaagdruk mogelijk zijn. Door een gebrek aan sensordata is dit niet gerealiseerd. Wel is er een scout app gerealiseerd, welke door de praktijk overgenomen kan worden. De eerste stappen zijn gezet en het project laat zien dat deze aanpak toekomst heeft.
Conclusie
De combinatie van beeldherkenning, eDNA, geurmetingen en AI biedt veelbelovende mogelijkheden voor de glastuinbouw. Sommige technieken kunnen al worden ingezet, andere vragen nog verdere ontwikkeling. Het project heeft waardevolle inzichten opgeleverd voor een toekomst waarin plaagbestrijding slimmer, sneller en duurzamer wordt.
Partners PPS Weet wat er leeft
Dit project was een onderdeel van het innovatieprogramma Het Nieuwe Doen in Plantgezondheid van Kennis in je Kas. Het project is uitgevoerd door onderzoeksorganisatie Stichting Control in Food & Flowers, IMEC/OnePlanet, HAS green academy Den Bosch, Wageningen University & Research. Naast KijK is het project mede mogelijk gemaakt door Topsector Tuinbouw & Uitgangsmaterialen, Plantum, Koppert, Environmental Monitoring Systems B.V., Sendot Research B.V., Stimuleringsbudget Emissiebeperking Glastuinbouw, Normec Groen Agro Control, Chrysant NL, gewascoöperatie Roos, gewascoöperatie Komkommer, gewascoöperatie Potorchidee, LetsGrow en Glastuinbouw Nederland.
